"Pintalabios" para Lupe Gómez

Como se dunha casualidade máxica se tratase, como se para pechar un ciclo, un círculo fose, Lupe Gómez escribiu unha reseña sobre Pintalabios para o Galicia-hoxe (enlazada a outra parte do mesmo texto, sobre Helen Bertels)  que nunca puido ser publicada, xa que foi a semana que de súpeto pechou o xornal. Xenerosa onde as haxa, fíxoma chegar. Un agasallo incrible.

Aquí vos deixo as dúas verbas:

“Profundidade do pintalabios”
LUPE GÓMEZ

 

A boca é a entrada desa cova que é un ser humano, unha muller. Esa porta pode estar aberta ou pechada. O pintalabios é como unha fronteira, un marco que separa leiras. Asi é como se titula o novo libro de Ana Cibeira, publicado na editorial Toxosoutos: “Pintalabios”. Un profundo poemario que a min lémbrame aquel libro de Yolanda Castaño, titulado “Profundidade de campo”.

O pintalabios é un invento fabuloso. Os collages de Ana Cibeira forman parte dos poemas. Se non puidesemos pintar os labios, non existiríamos. Ana máis eu eramos moi amigas e percorríamos a noite de Compostela buscando un abrigo que non existía. Eramos máis inocentes, máis intensas que agora. Bailabamos a altas horas da madrugada e a escuridade da noite era un poema de profunda beleza. Agora ela publica un libro intenso e forte como o orballo da madrugada. Sorpréndenos a todos, porque ela tén a forza dunha nena-tigre pero tamén é amable e lene como unha gota de auga con limón. Ana escribe poemas dende a tristeza do pracer, dende as tatuaxes vermellas da noite.

Cando pintamos os labios estamos escondéndonos, e ao mesmo tempo o carmín é un símbolo da nosa necesidade de comunicarnos. Continuamente exhibimos unha forza que non é nosa, que non nos pertence. Tampouco o pintalabios é noso. Mercamos maquillaxe barato nunha tenda vella e decoramos as nosas casas con fotografías que están borradas e gastadas polo paso do tempo. Nas feridas da noite, nace un poema como se agromase unha máscara. Ana Cibeira, cando recita, move moito as mans e fai círculos de luz.

A guerrilleira escribe poesía: “Non podo esquecer que sangro/ e non só é tinta ese fío/ que ule e salga líquido vivo./ A boca rastrexa o vidro,/ toda beleza obrigada./ No cuarto propio, refuxio/ da morte social que nos adicou/ á literatura dos diarios todos,/ a guerrilla nace do corazón/ mellor debuxado no caderno da memoria.” Son versos divertidos, dramáticos. Son marcas da pel e do sangue.

“A illa da beleza”

A actriz Helen Bertels delimita no escenario unha illa, como se delimitase un espazo para dicir cousas sen sentido e cousas con moito sentido, para estar viva e morta ao mesmo tempo. Pasou pola sala Nasa para amosarnos o seu novo traballo “Wir Frauen”. Todo o seu espectáculo é como unha pregunta que nace doutra pregunta tímida e feminista: “Que ves cando me ves?” Helen Bertels pón moitos vestidos sobre o seu corpo. Vestidos negros e vermellos, pero en realidade ela está profundamente espida todo o tempo. Esa sinceridade espida, eses silencios dolorosos, son verdadeiras mostras de valentía artística pola súa parte. Controla moi ben os movementos, e os silencios, do corpo. Vainos contando cousas a través da xeografía secreta da súa pel. Nesa illa de beleza, Helen Bertels tén a compañía dalgúns obxectos, que son como marcas do paso do tempo. Unhas bragas, un espello, un pintalabios, un sorriso, unha bágoa, unha maleta vella, un libro usado.

Nun momento do espectáculo a actriz di: “Yo soy dura” e esa dureza trasládase aos espectadores. O espectáculo é duro, difícil, arriscado e triste pero tamén ten outros momentos que nos moven cara a tenrura, a ilusión, o sorriso. “Wir Frauen” resulta sorprendente porque vai pasando por distintos estados de ánimo, e nunca se rompe o equilibrio final, a coherencia interna. A actriz ten ganas de rir cun riso histérico ou fai exercicios difíciles e dolorosos coa boca. Helen Bertels é unha nena-tigre pero tamén é unha praia con árbores brancas. A histeria e a tranquilidade son forzas ambivalentes que se complementan unha coa outra perfectamente. Cando xa está todo dito, ou queda todo por dicir, a actriz recolle os seus obxectos e a illa desaparece, coa súa silenciosa beleza.

 
 

[foto roubada en fuckyeahfemmes]